DE ARMEN VAN DE DOOD
Ze runde een superette in een klein welstellend dorp, overgenomen van haar grootmoeder, nu dertig jaar geleden.
Toen kwam de Spar. Eerst stelden die voor onder hen te komen werken, maar dat wilde ze niet. Dan dreigden die dat ze failliet zou gaan, want een Spar kwam er sowieso. Maar ze hield stand. Ze was vol vertrouwen, ze woonde al heel haar leven in het dorp, iedereen kende haar en velen hadden ook grootmoeder nog gekend. De winkel was een gezellige ontmoetingsplaats voor jong en oud.
In het begin bleven de trouwe klanten komen maar stilaan bloedt haar zaak dood.
Vijfenvijftig is ze.
Haar man breekt los uit het huwelijk en ligt in de armen van andere vrouwen. Hij wil nu, de kinderen het huis uit zijn scheiden en alles verkopen.
Ze heeft niets meer, geen betaalbare woning in haar dorp, geen eigen inkomen en een alimentatie onder het bestaansminimum.
Aruna kan de pijn in deze vrouw haar hart voelen, wat gaat dit diep. Haar wezen is doortrokken van somberte. De vrouw zegt dat ze steeds dieper zakt. De kinderen zijn heel lief, maar kunnen haar ongelukkig zijn niet aan. Ze heeft de kracht niet zich boven haar ongeluk uit te tillen.
Nu kijkt de vrouw Aruna heel open aan en zegt: “Ik kan niet slapen. Er is maar één ding dat helpt: ’s avonds als ik naar bed ga , leg ik me in de armen van de dood.” Ze huilt nu, de tranen breken door haar masker van somberte. “Ik voel me dan zo vredig, ervaar zo’n diepe rust als ik de dood om me heen voel. Er is zo’n verlangen om op te gaan in het niets.”
Aruna’s ogen worden vochtig, deze vrouw brengt dit zonder drama, heel authentiek.
“Ik wil mijn leven beëindigen. Het is volbracht.”
Even blijft het stil.
“Alleen de kinderen houden me tegen, het gaat hen zo pijn doen.”
“Ja, het gaat hen een leven lang pijn doen.”
“ En toch, nog langer leven zou van mij een zombie maken. In de armen van de dood voel ik mijn leven tot rust komen. Ik doet dit al een jaar, elke avond, het brengt zo’n troost. Nu is het tijd voor een volgende stap.”
Aruna knikt en denkt lang na.
“De dood als uitweg brengt inderdaad ook troost. En dit proces heeft tijd nodig. De weg naar de dood gaan, kan ook de weg naar het leven openen. Zoek een goede euthanasie-arts om je te begeleiden. Doe dit niet alleen. Dat is belangrijk voor je kinderen.”
“Fijn dat je me zo aanneemt.”
De vrouw ontspant, er is nu licht in haar ogen. Het is een heilig moment.
Aruna blijft nog lang stil na deze gewijde sessie.
In deze stilte verschijnt een vrouw tegen die ze jaren geleden begeleid heeft. Ander verhaal, maar dezelfde dynamiek: zich toevertrouwd aan een man, fijn huwelijk, in midlife kiest hij voor een andere vrouw en zij blijft berooid achter. Toen heeft ze de diepte van het verhaal niet genomen, dat kan ze nu, na het beluisteren van de dorpswinkelierster, goed voelen. Het spijt haar dat ze destijds voor die vrouw onvoldoende heeft kunnen betekenen.
Want ze weet dat als je in de diepte kan aannemen wat er leeft, ook al openen zich dan de poorten van de dood, kan de ziel zich wenden naar het licht.
Ze praat me haar mentor over deze beweging naar de dood. Hij omhelst haar. “Lieverd, het is zo waardevol dat je mensen hierin kan aannemen. Er heerst zo’n taboe op terwijl het zo diep menselijk is. Juist in het aannemen van deze beweging kan het leven een nieuwe kans krijgen.”
HET LIED VAN ROZEMIEKE
DESTRUCTIEMATERIAAL
JE ZELF VERTROUWEN
STERVEN
De eerste vrouw
OERVERLANGEN
DE DIEPTE NEMEN
AFSCHEID OVER DE GRENS
DE OOIEVAAR
GESLAGEN
AARDVADER
DE DROOM AANNEMEN
AFRIKAANSE HUT
DE ZAADGEVER
MOEDER ZIJN
GELE WOLVENOGEN
een hap uit de maan
het moeras
ménage à trois
PANISCH GEDICHT
verloren lopen
GEVOELIG EN GEWETENSVOL
DRIE ZUSSEN
VERGEVEN
geboren worden
VOORGAAN
L’arbe
hartklem
VADER
WEES ECHT EN NIET VERLEGEN
incarneren
MONARKENGRAF
de ontheemden
AFSCHEIDSBRIEF
GEKERFDE HANDEN
de tijger
de moedergroep
ooievaarsvrouw
DE KRING SLUITEN
MENSWORDEN
GEBOORTEDAG
EEN DRUPPELTJE MEDICIJN
IN DE VIS
ELF MANNEN IN DE WOESTIJN
Grot
GEVANGEN
MIJN ZUSJE
HEILIGE NACHTEN
DE WATERPUT
mishandeld
GESPREK MET EEN OUDERLING
GEDRAGEN DOOR ILMBJÖRK
hongersex
DE MOED DER WANHOOP
GOUDIEP
HEIMWEE
KEUKENHANDDOEK
MIJMERINGEN BIJ EEN ZIEK VEULEN
HENGSTENDANS
IJSKOUD
REEBOK IN DE WEI
Oude man
GEBROKEN
MIJN ZOON
PAARDENKLANKEN
Ik ben een steen
op verhaal komen
moleculendroom
Liefde
ZOMERDROMEN
IK ZIE HET HARTJE KLOPPEN
De voetwassing
Hoe ik meter word van een ongeboren kind